W dniu 19 marca 2014 r. Sąd Najwyższy wydał postanowienie w sprawie o sygn. akt: I CSK 20/14, dotyczącej pozwu o uznanie postanowienia wzorca umownego za niedozwolony. W przedmiotowej sprawie istotne było, iż zaskarżone postanowienie umowne było już wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, jednak w postępowaniu przeciwko innemu przedsiębiorcy.
W omawianym postanowieniu Sąd Najwyższy stwierdził, iż uznanie postanowienia umownego za niedozwolone w jakiejkolwiek sprawie jest skuteczne wobec wszystkich osób trzecich i tym samym powoduje wyłączenie niedozwolonego postanowienia ze wszystkich wzorców umownych, bez względu na to, kto się nim posługuje (strona postępowania czy inny przedsiębiorca). Konsekwencją powyższego poglądu jest konieczność odrzucania przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów pozwów w sprawach o uznanie za klauzule niedozwolone postanowień wzorców umownych, które zostały już wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych w innym postępowaniu.
Orzeczenie to daje szansę na wygranie sprawy wytoczonej przed SOKiK przez różnego rodzaju stowarzyszenia („pseudo”)ochrony konsumentów, tyle że poglądy Sądy Najwyższego w tym zakresie nie są niestety jednolite, o czym szerzej piszę na blogu www.okablowani.pl. Stąd podkreślenia wymaga, że „daje szansę”, a nie wygraną gwarantuje.
Powyższe postanowienie umożliwia przedsiębiorcom pozwanym o stosowanie klauzul niedozwolonych, które zostały już wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych wnoszenie o odrzucenie pozwu przez Sąd z uwagi na skuteczność wyroku uznającego dane postanowienie za niedozwolone względem osób trzecich – czyli z uwagi na tzw. powagę rzeczy osądzonej.
Zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonym w omawianym postanowieniu, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów powinien z urzędu odrzucić taki pozew, albowiem okoliczność wpisu określonego postanowienia do rejestru klauzul niedozwolonych jest faktem powszechnie znanym, a wyrok, na mocy którego dana klauzula została wpisana do rejestru jest skuteczny wobec osób trzecich. Inaczej mówiąc, jeżeli po wpisaniu do publicznie dostępnego rejestru klauzul niedozwolonych, określonego postanowienia wzorca umownego, jakiś (inny niż strona postępowania) przedsiębiorca korzysta z tego postanowienia, to nie ma możliwości wytoczenia przeciwko niemu postępowania w sprawie uznania postanowienia za niedozwolone, albowiem konkretne postanowienie w ocenie SN zostało już uznane za niedozwolone, a złożony pozew podlega odrzuceniu.
Przyjęta przez Sąd Najwyższy interpretacja przepisów nie powoduje, iż przedsiębiorcy mogą bezkarnie korzystać z postanowień wpisanych do rejestru klauzul niedozwolonych. Wręcz przeciwnie, każdy przedsiębiorca powinien na bieżąco sprawdzać, czy stosowane przez niego postanowienia wzorców umownych nie są wpisane do rejestru. Zaniedbanie temu obowiązkowi grozi nie tylko nałożenie przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy UKE kary finansowej, ale także nieskutecznością takiego zapisu w samej umowie/regulaminie wobec klientów.
Przedmiotowe orzeczenie daje zatem szansę na wygranie sprawy przed SOKiK, nie zwalnia jednak z obowiązku usunięcia klauzuli z wzorców.
Łukasz Bazański
Autor jest radcą prawnym, prowadzącym kancelarię radcy prawnego, zajmującym się i specjalizującym w problematyce zagadnień wynikających z ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz prawa telekomunikacyjnego.
itB Legal Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Bazański
www.itblegal.pl, www.okablowani.pl tel. +48 32 77 45 888
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi opinii prawnej ani porady. W celu uzyskania pełnych informacji lub porady prawnej, prosimy o kontakt: www.itblegal.pl, sekretariat@itblegal.pl, tel. +48 32 77 45 888
