W dniu 30 grudnia 2013 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał decyzję (decyzja Nr RKR – 52/2013, sygn. RKR-61-44/12/AGW- /13), na mocy której uznał automatyczne przedłużanie umowy na kolejny ten sam okres – bez pytania konsumenta – za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
Na podstawie powyższej decyzji operator stosujący automatyczne przedłużanie umów na kolejny okres (Niezależny Operator Międzystrefowy Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie) został ukarany karą pieniężną (194 833 zł). Zastrzeżenia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wzbudziły postanowienia regulaminu operatora, zgodnie z którymi abonent musiał najpóźniej na 30 dni przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa złożyć odpowiednie, pisemne oświadczenie w przeciwnym razie umowa została przedłużana o taki sam okres na jaki była zawierana.
Zdaniem Prezesa UOKiK opisana praktyka jest sprzeczna z dobrymi obyczajami (a w konsekwencji i z przepisami powszechnie obowiązującego prawa), ponieważ odbierała konsumentom możliwość podejmowania decyzji, dotyczących ewentualnego przedłużania umów oraz wymuszała na nich działania mające na celu zapobiegnięcie przedłużaniu umów na taki sam okres. Kwestionowane postanowienie regulaminu w sposób znaczący ograniczało możliwość rozwiązania umowy przez konsumenta w przypadku, gdy dojdzie do automatycznego przedłużenia umowy z uwagi na fakt, iż w takiej sytuacji operator żądał od konsumentów zapłaty odszkodowania (zwrotu ulgi).
Komentując wydaną decyzję należałoby podkreślić, że nie każde postanowienie umowy (obecnie przepisy określające warunki przedłużenia umowy powinny znaleźć się w treści umowy, a nie regulaminu – zob. art. 56 ust. 3 pkt 9 PT), określające przedłużenie umowy o kolejny okres w przypadku braku złożenia odpowiedniego oświadczenia przez abonenta jest praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. We wskazanej decyzji Prezes UOKiK podkreślił, iż zgodna z prawem jest praktyka przedsiębiorców telekomunikacyjnych polegająca na przedłużaniu umowy na czas nieoznaczony, jeżeli abonent nie złoży sprzeciwu lub nie podejmie działań w celu przedłużenia umowy. Wskazane rozwiązanie tym różni się od stosowanego przez spółkę Niezależny Operator Międzystrefowy Sp. z o. o., iż nie wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla abonenta w przypadku jednostronnego rozwiązania przedłużonej umowy. W przypadku wypowiedzenia przez abonenta kontraktu na czas nieoznaczony operatorowi nie przysługuje z reguły zwrot ulg przyznanych abonentowi ani odszkodowanie.
W ocenie autora przyjęcie z góry, że przedłużenie umowy na kolejny, taki sam okres zawsze naruszałoby zbiorowe interesy konsumentów byłoby także nieuprawnione. Chcąc uniknąć zarzutu, jaki postawił NOM Prezes UOKiK-u, operator chcący wprowadzić automatyczne przedłużanie umów na kolejny czas oznaczony powinien np. wprowadzić procedury, które pozwalają abonentowi na świadome przedłużenie umowy na ten sam okres (np. poprzez rozmowę telefoniczną lub zapytanie e-mail przypominające o upływającym okresie, w którym należałoby złożyć oświadczenie o rezygnacji z automatycznego przedłużenia umowy), albo tak skonstruować umowę i regulamin, aby na ich podstawie po przedłużeniu się umowy na kolejny, ten sam okres rozwiązanie takiej umowy nie wiązało się dla abonenta z koniecznością zapłaty ulg (lub odszkodowania).
Omawiana decyzja, uznająca automatyczne przedłużanie umów o kolejne okresy bez pytania konsumenta za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów dostępna jest na stronie UOKiKu:
https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=10918
Łukasz Bazański
Autor jest radcą prawnym, prowadzącym kancelarię radcy prawnego, zajmującym się i specjalizującym w problematyce zagadnień wynikających z ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz prawa telekomunikacyjnego.
itB Legal Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Bazański
www.itblegal.pl, sekretariat@itblegal.pl, tel. +48 609 534 158
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi opinii prawnej ani porady. W celu uzyskania pełnych informacji lub porady prawnej, prosimy o kontakt: www.itblegal.pl, sekretariat@itblegal.pl, tel. +48 32 77 45 888
