Informujemy, że w dniu 14.12.2023 nasza Izba przesłała do CPPC stanowisko ws dalszej realizacji projektów KPO/FERC. Zwracamy w nim uwagę na kilka aspektów związanych z dalszym procedowaniem zwycięskich projektów, które budzą obawy i zastrzeżenia beneficjentów.

  1. Prosimy o pilne powiadomienie zarówno zainteresowanych beneficjentów, jak i szerszego grona interesariuszy, kiedy udostępniona zostanie możliwość obsługi systemu CST2021, o którym mowa jest we wzorze umowy o dofinansowanie jako kanale przeznaczonym do „składania wniosków o płatność oraz dokumentów niezbędnych do rozliczenia Przedsięwzięcia”. Zwracamy uwagę, iż od momentu podpisania większość umów dla naboru I działania C1.1.1 KPO minęło już kilka tygodni, a część projektów (zgodnie z danymi WoD i harmonogramu płatności) powinny rozpocząć się 01.12.2023. Tymczasem do chwili obecnej brak jest jakichkolwiek informacji co do możliwości składania wniosków o płatność, nie wspominając o terminie wypłaty pierwszych zaliczek, od których uzależniona jest możliwość realizacji przedsięwzięć. Powoduje to (w połączeniu ze zbliżającym się okresem świąteczno-noworocznym) utratę cennego czasu w sytuacji, gdy beneficjentów obowiązuje sztywny termin zakończenia projektów (30.06.2026).
  2. Ze zdziwieniem przyjęliśmy wydłużenie terminu podpisywania umów dla naborów KPO (oraz FERC) do dn. 28.12.2023, ogłoszoną 21.11.2023. Wskazany termin znacznie odbiega od wskazanego pierwotnie terminu 30 dni i – w świetle opublikowanej na stronie CPPC listy podpisanych dotąd umów o dofinansowanie – wydaje się faworyzować dużych operatorów, z których żaden nie podpisał do chwili obecnej UoD.
    Zwracamy uwagę, iż w w/w wykazie podpisanych umów znajdują się jedynie mali i średni przedsiębiorcy, którzy dowodzą w ten sposób i chcą jak najszybciej realizować budowę sieci i swoje obowiązki względem społeczności lokalnych. Natomiast zarówno fakt opóźnienia w podpisywaniu UoD przez dużych OT, jak i wydłużenie terminu na tą czynność przez CPPC stoi w sprzeczności do celu C1.1.1 KPO, jakim jest likwidacja zjawiska wykluczenia cyfrowego.
    Przypominamy, że zgodnie z § 10 ust. 10 „W przypadkach, o których mowa w ust. 9, wybrane do objęcia wsparciem zostaje Przedsięwzięcie, które uzyskało następną w kolejności najwyższą liczbę punktów w ramach oceny danego Obszaru konkursowego”, a częste są sytuacje, w których na kolejnych miejscach list rankingowych znajdują się inni MŚP.
    Chcielibyśmy też przypomnieć, iż KIKE wielokrotnie wskazywała na ryzyka, wynikające z możliwości nadmiernej koncentracji znacznej części alokacji przez pojedynczych dużych beneficjentów. Realizacji projektów 1.1 POPC 2014-2020, jak i dotyczące jej raporty NIK potwierdzały słuszność naszych obaw; niestety zostały one zlekceważone przez stronę publiczną w toku konsultacji KPO/FERC. W efekcie umożliwiono nielicznym podmiotom złożenie bardzo dużej ilość wniosków, a następnie przyznano im po kilkadziesiąt dotacji o wartości setek mln zł. W oczywisty sposób prowadzi to zwlekania przez takich beneficjentów z podpisywaniem umów celem ponownej analizy opłacalności ekonomicznej oraz realnej możliwości realizacji projektów, co blokuje proces likwidacji białych plam i – w świetle obowiązywania terminu 30.06.2026 – zagraża możliwości realizacji projektów przez małych i średnich OT, działających na wybranych obszarach.
  3. KIKE od początku kontestowała obowiązek przedstawiania tzw. twardego zabezpieczenia realizacji umowy w postaci gwarancji bankowej czy ubezpieczeniowej. W stanowisku przesłanym do CPPC dn. 10.08.2022 pisaliśmy: „Konieczność przedstawienia promesy kredytowej wiąże się bowiem z kosztami po stronie wnioskodawcy oraz z koniecznością przejścia skomplikowanej procedury oceny zdolności kredytowej, której – z uwagi na konserwatywne podejście instytucji finansowych i nieznajomość branży telekomunikacyjnej – nie byli w stanie sprostać niektórzy zainteresowani ISP. Równie skomplikowane i kosztowne jest uzyskanie i utrzymanie przez wymagany czas gwarancji bankowej/gwarancji ubezpieczeniowej”. Niestety, podobnie jak w kwestii wprowadzenia limitu alokacji, dostępnej dla pojedynczego podmiotu, tak i tutaj nasze ostrzeżenia zostały zlekceważone, a wymóg przedstawienia twardego zabezpieczenia zapisano w regulaminach naborów KPO i FERC.
    Wymóg ten stał się dla wielu potencjalnych Wnioskodawców istotną barierą w procesie aplikacyjnym i powstrzymał licznych MŚP przed przystąpieniem do naboru. Dlatego ze zdziwieniem przyjmujemy dziś informacje o możliwym wycofaniu tego obowiązku, pomimo, że będzie on działał z korzyścią dla wszystkich beneficjentów, a więc również i małych czy średnich. Niemniej jednak uporczywe lekceważenie opinii Izby w toku konsultacji przed naborem, a następnie wprowadzenie ich w życie post factum, w sposób zmieniający reguły konkursu po jego rozstrzygnięciu stanowczo nie wpisuje się w dobre standardy stanowienia prawa, a także jego przewidywalność, mającą kluczowe znaczenie przy planowaniu wieloletnich inwestycji.
    Podsumowując powyższe punkty 1-3, wnosimy zarówno o podjęcie pilnych działań, umożliwiających rozpoczęcie inwestycji z działania C1.1.1 KPO, jak i przedstawienie publiczne transparentnych wyjaśnień dla wprowadzonych przez CPPC w toku naboru ułatwień, które zdają się premiować interesy dużych operatorów wbrew interesowi publicznemu.

Stanowisko dostępne tutaj