Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej- trzy lata.

Powyższy przepis ogólny, nie będzie miał zastosowania do stosunków prawnych, które samodzielnie określają terminy przedawnienia, w myśl zasady lex specialis derogat legi generali. W tym zakresie przez pewien czas istniały wątpliwości interpretacyjne czy aby szczególny termin przedawnienia wynikający z umów o świadczenie usług, do których zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 750 k.c. stosuje się przepisy o zleceniu (k.c. przewiduje dwuletni okres przedawnienia dla umów zlecenia – por. art. 751 pkt 1 k.c.), nie będzie miał również zastosowania do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, z uwagi na charakter tego stosunku prawnego.

Dodatkowo, w poprzednio obowiązującym stanie prawnym (na podstawie ustawy z dn. 23 listopada 1990 r. o łączności, tj. Dz. U. z 1995 r., Nr 117, poz. 564 z późn. zm.) aktualny pozostawał pogląd wyrażony w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dn. 17 listopada 1999 r., sygn. akt III CKN 450/98, w którym SN stwierdził, iż do wykonania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez operatora telewizji kablowej mają odpowiednie zastosowanie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).

W obecnym stanie prawnym wątpliwości w tym zakresie rozwiało orzecznictwo za sprawą uchwały Sądu Najwyższy z dn. 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 20/2009, rozpoznającego przedstawione przez sąd niższej instancji zagadnienie prawne w tej materii.

Sąd Najwyższy uznał, że skoro w art. 56 i 60 ustawy z dn. 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r., Nr 171, poz. 1800 z późn. zm.), określono minimalne wymagania treści umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i regulaminu, które kształtują łącznie stosunek prawny, wiążący operatora telekomunikacyjnego i abonenta, to należy uznać, iż essentialia negotii umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zostały wystarczająco uregulowane przez inne przepisy w rozumieniu art. 750 k.c. tj. przez Prawo telekomunikacyjne z 2004 r. Ta okoliczność przeważyła zdaniem Sądu do uznania, iż nie będą miały w tym przypadku zastosowania przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), bowiem umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest umową nazwaną, uregulowaną w Prawie telekomunikacyjnym.

Reasumując, do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, nie ma zastosowania odesłanie z art. 750 k.c., w konsekwencji dwuletni termin przedawnienia roszczeń określony w art. 751 pkt 1 k.c., również nie będzie miał w tym przypadku zastosowania. Wykluczyć należy również dwuletni termin przedawnienia jaki przewiduje art. 554 k.c., w myśl którego „roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy […] przedawniają się z upływem lat dwóch”. Natomiast, przyjąć należy, że termin przedawnienia na podstawie Prawa telekomunikacyjnego, określają „zwykłe” terminy określone w art. 118 k.c. i wynoszą one 3 lata, od czasu, kiedy roszczenie stało się wymagalne.

Przez świadczenie okresowe, jak podkreśla się w doktrynie, dłużnik zobowiązany jest do spełniania go periodycznie, w określonych z góry odstępach czasu, zaś suma świadczeń nie składa się na z góry określoną wielkość. Natomiast z przepisu art. 120 § 1 zd. 1. k.c. wynika, iż „bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”. Orzecznictwo przyjmuje za taki moment sytuację, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu. Roszczenie może stać się wymagalne w dniu oznaczonym w umowie lub przepisach ustawy. W przypadku umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych i wystawianych na ich podstawie faktur, określenie terminu ich wymagalności z reguły nie nasuwa wątpliwości.

Łukasz Bazański

Autor jest radcą prawnym, prowadzącym kancelarię radcy prawnego i zajmującym się m.in. problematyką zagadnień wynikających z ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz prawa telekomunikacyjnego.

itB Legal Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Bazański

www.itblegal.pl, sekretariat@itblegal.pl, tel. +48 609 534 158